Kieken

Kodak Brownie Six-20.

Met een kiek of een kiekje wordt doorgaans een foto bedoeld van een 'alledaags' onderwerp. Zonder de oprechte amateurfotograaf te kort te willen doen wordt ook wel de term amateurfoto gebruikt. Kiek is afgeleid van de Leidse fotograaf David Israël Kiek, die in de negentiende eeuw in die stad zijn beroep uitoefende. De arme kerel werd soms in de nachtelijke uurtjes door Leidse studenten, die mogelijk onder invloed van alcohol verkeerden, gevraagd om hen in de gekst mogelijke poses op de gevoelige plaat vast te leggen. Voor die tijd een werkwijze die je gerust ‘vernieuwend’ mag noemen. 

Van mijn moeder heb ik de eerste beginselen van het fotograferen geleerd. Dat wil zeggen: de camera recht houden. Niet bewegen en, zoals dat in de jaren vijftig als normaal werd gezien, altijd met de 'rug naar de zon'. Zij maakte foto's met een Kodak Brownie Six-20, oftewel fototoestel zoals wij het ding noemden. De camera was voorzien van een ingebouwde portretlens en ook van een geelfilter. Dat om het contrast bij zwart-witfoto's te kunnen verhogen. Fotograferen is kijken en ook omdat ús mem het Kollumer dialect sprak heb ik het woord kieken verwerkt in de naam van deze website.

Opleidingen als de fotoacademies van tegenwoordig waren er In de jaren zestig en zeventig weinig of niet. Afgezien van enkele kunstacademies  waar "íets aan fotografie" werd gedaan. Om het vak te leren, was het in die tijd gebruikelijk dat je, naast een opleiding aan de Nederlandse Fotovakschool, in een fotostudio ging werken en zo mogelijk huwelijksreportages maken. Dat werd gezien als een goed middel om het ambacht in de vingers te krijgen. Ik kreeg een camera in handen gedrukt die in die tijd redelijk veel werd gebruikt: de Kodak Retina. Een handzame kleinbeeldcamera met uitstekende lenzen, voorzien van een centraalsluiter. Daardoor was het mogelijk om bij de sluitertijden tot 1/500ste seconde met invulflits briljante opnamen bij zij- en tegenlicht te maken. Ik ben nogal gehecht geraakt aan deze camera en het is nog steeds een dierbaar bezit. Dat geldt ook voor de oude 9x12cm loopbodemcamera van Glunz waarmee ik nog - met een zelfgemaakt lamphuis erop gebouwd -  mijn eerste afdrukken in de donkere kamer maakte. Later heb ik wel gewerkt met merken zoals Canon, Hasselblad, Leica en Nikon, alle met extra objectieven. Tegenwoordig gebruik ik de Sony RX10 Mark IV. Een zogenoemde bridgecamera met flinke optische zoom. Dus geen gesjouw meer met zware extra lenzen. 

Voorheen werd in fotografietijdschriften bij het getoonde werk vaak vermeld met welke film, ontwikkelaar, ontwikkel- en sluitertijden en diafragma's je tot de opgenomen resultaten was gekomen. Ik beperk me tot plaats van de opnamen en hier en daar aangevuld met een jaartal. 

En als je mijn foto's liever kiekjes wilt noemen: ga je gang. 

Kodak Retina III S

Glunz loopbodemcamera.

Sony RX 10 IV.